U ovom tekstu ćete saznati šta je folikularna faza, čemu služi i da li postoje neki simptomi.
Folikularna faza je najduža faza menstrualnog ciklusa i traje između 14 i 21 dan. Tokom ove faze u jajnicima dolazi do razvića jajne ćelije koja će kasnije biti otpuštena tokom ovulacije. Kraj folikularne faze označava početak plodnih dana kada su najveće šanse da zatrudnite. [1]
Folikularna faza odnosi se na deo menstrualnog ciklusa tokom kojeg jajna ćelija sazreva u jajnicima. To je deo stalnog procesa koji se odvija u telu tokom reproduktivnih godina, kada hormoni poput FSH (folikulostimulirajućeg hormona) i estrogena podstiču promene koje pripremaju telo za moguću trudnoću.
Menstrualni ciklus se sastoji iz dve faze: folikularne faze i luteinske faze. Menstruacija (menstrualno krvarenje) i ovulacija su najvažniji događaji koji se dešavaju u okviru ovih faza.
Tokom menstruacije, izbacuje se sluzokoža materice (endometrijum) kroz vaginu. Folikularna faza počinje prvog dana menstruacije i traje sve do ovulacije, kada jedan od jajnika oslobađa zrelu jajnu ćeliju.
U toku folikularne faze, u jajnicima se formiraju mehurići ispunjeni tečnošću koji se nazivaju folikuli i u njima se nalaze nezrele jajne ćelije. Jedan od tih folikula – dominantni folikul – sadrži jajnu ćeliju koja je veća i zdravija od ostalih.
Tokom ovulacije, jajnik oslobađa jajnu ćeliju koja je sazrela tokom folikularne faze. Ona tada započinje put ka jajovodima. Ovulacija označava kraj folikularne faze i početak luteinske faze.
U luteinskoj fazi, dominantni folikul iz kojeg je oslobođena jajna ćelija se pretvara u strukturu koja se naziva žuto telo (corpus luteum). Žuto telo počinje da luči hormone, pre svega progesteron, koji ima ključnu ulogu u održavanju zadebljanog endometrijuma i pripremi materice za implantaciju oplođene jajne ćelije.
Ako ne dođe do začeća, žuto telo se povlači, nivo progesterona opada, i sluzokoža materice se ljušti — dolazi do menstruacije odnosno menstrualnog krvarenje.
Svaka žena se rađa sa konačnim brojem jajnih ćelija. Broj jajnih ćelija opada starenjem.
Kada dođe do pojave menstrualnog ciklusa kod žene, telo započinje proces sazrevanja jajnih ćelija. Tokom života, samo mali broj njih u potpunosti sazri. U folikularnoj fazi menstrualnog ciklusa, između 11 i 20 jajnih ćelija počinje da se razvija, ali se obično samo jedna u potpunosti sazre i bude spremna za ovulaciju.
Prosečan menstrualni ciklus traje između 28 i 35 dana. Folikularna faza može trajati od 14 do 21 dan, dok luteinska faza u proseku traje oko 14 dana. Za razliku od luteinske faze, koja je uglavnom konstantna, dužina folikularne faze može varirati u različitim periodima života.
Dužina folikularne faze zavisi od toga koliko je vremena potrebno da se dominantni folikul razvije i formira potpuno zrelu jajnu ćeliju.
Duga folikularna faza ne znači da imate manju šansu da ostanete trudni. U većini slučajeva to jednostavno znači da vam je menstrualni ciklus duži.
Postoji više razloga za produženu folikularnu fazu:
Kratka folikularna faza može ukazivati na poteškoće sa začećem. Uobičajeno je da se ova faza skrati (npr. sa prosečnih 14 na 10 dana) kako se približavate menopauzi – periodu kada menstrualni ciklusi prestaju.
Već krajem tridesetih godina života, FSH (folikulostimulirajući hormon) može i dalje rasti tokom folikularne faze, ali LH (luteinizirajući hormon) možda više neće imati izražen porast kao ranije. To može dovesti do toga da folikul sazri brže od same jajne ćelije i da je prerano oslobodi. Takve jajne ćelije često nisu dovoljno kvalitetne za uspešno začeće.
Da. Najveća šansa za trudnoću postoji tokom pet dana koji prethode ovulaciji i na dan same ovulacije. Taj period pruža idealno vreme da se jajna ćelija i spermatozoid sretnu. Kalkulatori ovulacije mogu vam pomoći da preciznije pratite plodne dane.
Temperatura tela u stanju mirovanja može pružiti važne tragove o fazama vašeg ciklusa. Ako pokušavate da zatrudnite, korisno je znati kada ste u folikularnoj fazi.
Merite temperaturu svakog jutra u isto vreme, odmah po buđenju. Tokom folikularne faze, bazalna telesna temperatura obično se kreće između 36,1°C i 36,4°C . Tokom ovulacije ona raste, i ostaje povišena tokom luteinske faze.
Folikularna faza predstavlja važan deo menstrualnog ciklusa tokom kojeg sazreva jajna ćelija i telo se priprema za moguću trudnoću. Dužina ove faze može da varira, a njeno trajanje direktno utiče na dužinu celog ciklusa. Tokom ovog perioda dolazi do intenzivne hormonalne aktivnosti, naročito rasta estrogena i FSH, što pokreće sazrevanje folikula i priprema organizam za ovulaciju.
Razumevanje folikularne faze pomaže ženama da bolje prate svoj ciklus, prepoznaju plodne dane i uoče eventualne nepravilnosti koje mogu uticati na plodnost. Bilo da planirate trudnoću ili jednostavno želite da bolje razumete svoje telo, praćenje simptoma ove faze – kao što su promene bazalne temperature ili dužina ciklusa – može biti od velike pomoći.
